Makine Mühendisleri Odası Elbistan İlçe Temsilcisi Hikmet Türkmen yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi, “Elbistan ilçemizin çevre kirliliği hususunda ne kadar kötü bir durumda olduğu çevre ve şehircilik bakanlığımız web sitesinden her gün izlemek mümkündür. İlçemiz özelinde çevre kirlenmesinin ana sebepleri termik santraller, soba ve kalorifer kazan bacaları, kalitesiz yakıtlar ve araçların egzoz gazları olarak sayılabilir.
Bilhassa soğuk havalarda soba ve kalorifer bacalarından çıkan kirleticiler nefes almamızı zorlaştırmakta ve sokağa çıkmamızı dahi engeller duruma gelebilmektedir. Elbistan Belediyesi’nin ilk adım olarak bacalardan çıkan kirleticilerin en aza indirilmesi için bir takım önlemler aldırması olumlu bir gelişmedir. Bu çok önemli sorun, yetki ve sorumluluk açısından Bakanlık, Kaymakamlık ve Belediyede olabilir.
Sosyal sorumluluk açısından hepimize düşen görevlerde vardır. Kamu kurumları yöneticileri, konut sahipleri, site ve apartman yöneticileri aldıkları yakıtı, bacaları, kalorifer kazanlarını kontrol ettirmeli ve bilhassa kazan ateşleyicilerinin (kazan yakıcısı) eğitimli olmalarına çok dikkat etmelidirler. Bu dikkat yakıt masrafını azaltır, çevre kirlenmesini azaltır ve güvenliği artırır.
Binalarımızın bodrum katında bulunan kazan daireleri yeterince önemsenmemektedir. Gerekli emniyet tedbirleri alınmayan birçok kalorifer kazanının kurulduğu kazan daireleri ne yazık ki binalarımızın altında birer bomba dairesi gibi durmaktadır. Kazan dairelerinin bu uygunsuzlukların yanında birde katı yakıta dönüşüm yapılması aşamasında standartlara uygun bir şekilde dönüşüm yapılmaması daha da büyük bir sorunu beraberinde getirmektedir.
İlçemizde birçok binanın kalorifer kazanları katı yakıtlı (kömürlü) sisteme dönüştürülmüş ve dönüştürülmeye devam edilmektedir. Bu dönüşümler de dikkat edilmesi gereken önemli bir husus, katı yakıtlı kalorifer kazanlarında kullanılan genleşme sisteminin açık sistem olmasıdır. Çünkü katı yakıtlı kalorifer kazanlarında yanma otomatik olarak kontrol altında tutulamamaktadır.
Katı yakıtlı kalorifer kazanlarında elektrik kesilmesi durumunda sirkülasyon pompaları devre dışı kalacak ve kazana önceden atılmış kömür yanmaya devam edecek ve sistem istem dışı olarak tasarım ve işletim sıcaklığı değerlerinin üzerine çıkabilecektir. Daha önceden kurulu fueloilli sistemlerde kapalı genleşme deposu kullanılmış ise kesinlikle katı yakıta dönüşüm esnasında sökülerek yerine açık genleşme deposu kullanılmalıdır.
Bunun yanında, her kazanın yılda bir defa periyodik kontrolünün yapılması, bu kontrollerde kazana basınç testi uygulanması ve kazandaki emniyet ekipmanlarının çalışır vaziyette olup olmadığının kontrol edilmesi gerekmektedir. Ayrıca kazanları işleten personellerin eğitimli ve sertifikalı olması gerekmektedir.
Odamıza başvuruda bulunan birçok kamu kurumunun, sanayi tesisinin ve binaların kalorifer kazanlarının periyodik kontrolleri, yıllardır Şubemizin uzman teknik personelleri tarafından yapılmakta ve kazanların standartlara uygun ve emniyetli bir şekilde çalışması sağlanmaktadır. Ayrıca kazan kullanıcılarına yönelik sürekli Kazan Operatörü Yetiştirme Kursları düzenlenmekte ve kazan kullanıcılarının gerekli eğitimleri yapılmaktadır.
Kazan dönüşümleri standartlara uygun bir şekilde yapılmalı, kazanların periyodik kontrolleri zamanında gerçekleştirilmeli ve kazan kullanıcıları eğitimli olmalıdır. Bu konuda kazan üreticilerini, kazan montaj ve dönüşüm yapan firma yetkililerini, bina yöneticilerini, kazan kullanıcılarını, ilgili kurumların gerekli hassasiyeti göstermelerini bekliyoruz.
Fanları bilinçsizce ve sürekli çalıştırmak; yukarıda izah edildiği gibi maddi kayıplara sebep olduğu gibi çevreyi de çok olumsuz etkileyeceği aşikârdır. Kalorifer kazanları; yanma şekline göre, kazan malzemesine göre, akışkan cinsine göre, güç büyüklüklerine göre, yakacak cinslerine göre, yanma odası basıncına göre, yakacak sayısına göre vs birçok sınıfa ayrılmaktadır. İmalatçı firmalarının kullanma kılavuzlarında belirtilen hususlara ateşçilerin uymaları halinde ekonomik, emniyetli ve çevreci bir iş yapmış olurlar.
Her kazanın cinsine göre kullanma şekli farklı olabilir, o açıdan cebri (fanlı) çekişli kazanlarda kullanma talimatı daha da önem arz etmektedir. Bu kazanlar dijital kumandalı veya elle kumandalı şeklindedirler. Tam yanmanın gerçekleşebilmesi için havanın optimum olması gereklidir. Bu havanın az veya çok olması halinde hem verim düşer hem de çevre kirlenmesine neden olur.
Ateşçiler ehliyetli olmalı, işine dikkat etmeli, kullanma kılavuzlarını çok iyi inceleyip tatbik etmeleri, bilhassa dijital kumandalı kazanlarda bütün aksamların çalışır vaziyette olmasına özen göstermelidirler. Fanları bilinçsizce ve sürekli çalıştırmak; yukarıda izah edildiği gibi maddi kayıplara sebep olduğu gibi çevreyi de çok olumsuz etkileyeceği aşikârdır” dedi.
Ateşleyicilere Tavsiyeler
Türkmen ayrıca kalorifer ateşleyicilerine bazı tavsiyelerde bulunarak, “Bacanızı temiz tutun, kömürlü kazanlarda kazan, duman boruları haftada en az iki, sıvı yakıtlı kazanlarda ise haftada en az bir defa temizletin.
Kalorifer tesisatında sıcak su giriş ve dönüş borularının izolasyonu iyi yapılmalıdır. Yanma için gerekli olan yakma havasının oksijen açısından zengin olması gerektiğinden, kazan dairesine taze hava girişi sağlanmalıdır. Yanma sırasında kazana giren hava iyi ayarlanmalı, küllük ve hava kapaklarının uygun açıklıkta olması sağlanmalıdır. Sabahın erken saatinde kazan dairesine girdiğinizde hidrometreden tesisatın suyunu kontrol edin. Eksikse suyunu tamamlayın.
Kalorifer kazanlarını zorunlu olmadıkça söndürmeyerek uyutun, uyutulmuş kazanlarınızı sabah 05-06 arası işletmeye alın. Ateş kapağını açıp ızgaranın sağına, soluna ve ocağın arkasına kömür atın ve boş kalan ızgaranın üzerine bol kâğıt koyduktan sonra arkadan öne doğru odunları çatın ve tutuşturun.
Odunlar kömürü yakacak duruma gelince mümkün olduğu kadar parça kömürlerden birkaç kürek serperek yanan odunların üzerine atın. Serpilen kömür tutuşunca tüm ızgara üzerinde 10-15 cm kalınlığında bir ateş tabakası elde edildikten sonra, ocağa yeni atacağınız kömürü dış hava sıcaklığına ve binanızın ısı ihtiyacına göre ızgaranın tamamına yaymayıp yarısına yastık şeklinde atın diğer yarısındaki ateşin üzerini kapatmayın.
Bu durumda yeni atılan kömürden çıkan yanıcı gazlar ızgaranın diğer yarısındaki alev ve buradan ocağa giren yanma havası ile kolayca yanma olanağı bulacak ve issiz bir yanma sağlanacaktır” dedi.