10 Şubat 2011 Perşembe günü saat 10.00 sıralarında Çöllolar Kömür Sahası’nda göçük olduğu ve göçükten kaçamayan Ruşen Demir, Adnan Demir, Halil Talı, Cuma Yıldırım, Kemal Elmas, Nail Yılmaz, Tuğran Gökhan, Aydoğan Polat, Hacı Mehmet İpek ile Muhsin Koşan toprak altında kaldı. Toprak altında kalan 10 kişiyi kurtarmak için yürütülen arama-kurtarma çalışmalarında ilk olarak Ruşen Demir'in cansız bedenine ulaşıldı ve Demir’in cenazesi helikopterle göçük alanından çıkarıldı.
İğne İle Kuyu Kazıyorlar
Çöllolar Kömür Havzası'nda, kömür çıkarılmadığı sırada meydana gelen göçüğün ardından bölgeye gönderilen kurtarma ekipleri, arama çalışmalarını alanın çok geniş olması nedeniyle güçlükle yürütüyor. 3 futbol sahası büyüklüğünde bir alanı kapsayan, 160 metre derinlikteki göçük bölgesindeki çalışmalar, iğne ile kuyu kazar gibi yürütülüyor. Bölgenin heyelan nedeniyle tehlikeli oluşu ve daha kısa sürede sonuç alabilme planıyla arama ekipleri, karadan girmek yerine, havadan helikopterlerle farklı noktalara indiriliyor. Çökmenin ardından krater ağzı gibi bir görüntü alan, 'ölüm çukuru' olarak adlandırılan kömür havzasındaki aramalar, sahaya indirilen ekiplerin yanı sıra helikopterle havadan gözlemlenerek yürütülüyor. Yanlarında özel eğitimli köpekler de bulunan ekipler, canlı arama detektörü ile sahayı tarıyor.
4 Askeri Helikopter, 1 Hava Ambulansı
Dün saat 10.11'de meydana gelen, 13 kişinin kurtarıldığı, 24 yaşındaki Ruşen Demir'in de cesedinin bulunduğu göçüğün oluştuğu bölgede, yer yer heyelan tehlikesinin bulunması, arama ekiplerini tedirgin ediyor. Arama çalışmaları, Genelkurmay Başkanlığı'ndan 1'i ambulans olarak kullanılan 4 Sikorsky helikopter, Sağlık Bakanlığı'na ait bir hava ambulansı, İl Jandarma Komutanlığı Komando Birliği, Kahramanmaraş İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü ekipleri, Adana, Gaziantep, Malatya, Diyarbakır'dan arama kurtarma birliği ekiplerince yürütülüyor.
Kayıpların yerlerinin belirlenmesi için canlı arama dedektörleri, arama kurtarma teknisyenleri, özel eğitimli arama köpekleri de bölgedeki çalışmalara katılıyor. Göçük altında kalan kişilerin cep telefonlarının sinyalleri de takibe alındı, ancak çalışmalarda henüz bir sonuç alınamadı.
Aslan; “AEL’de Neden Göçük Olmadı?”
Türkiye Maden İşçileri Sendikası Genel Başkanı İsmail Aslan, depremlere bağlı olarak göçük meydana geldiği şeklindeki değerlendirmeleri gerçekçi bulmadığını belirterek; “Bu sahaya bir kilometre uzaklıkta devletin işlettiği sahada neden heyelan olmadı?" diye sordu. 4 gün ara ile 2 göçük meydana gelen bölgede mühendislik hataları ve çok büyük ihmal olabileceğine değinen Aslan; “Açık linyit alanlarında tarihimizde böyle bir olay yok. Özel sektörün işlettiği bu alanda böyle bir göçük oluyor da hemen yanındaki sahada neden olmadı? Bu işletmecilik zihniyeti ile tıpkı karpuzun kafasını kesip, elini sokup göbeğini çıkarıyorlar. Ben onlarca yıl devletin işlettiği sahada operatör olarak çalıştım. Ben bile burada gelen tehlikeyi görebilirdim” dedi.
Alış; “Yetki EÜAŞ’ta”
Arama-kurtarma çalışmaları devam ederken EÜAŞ Genel müdürü Halil Alış, beraberinde Maden-İş Sendikası Genel Başkanı İsmail Aslan, Çoğulhan belediye Başkanı Adem Yıldız, Afşin-Elbistan Linyitleri Müdürü Süha Dinç, Afşin-Elbistan B Termik Santrali Müdürü Alper Özcan, Maden-İş Sendikası Elbistan-Afşin Şubesi Başkanı İsmet Bölükbaşı ile birlikte basın mensuplarının karşısına geçerek kamuoyunu bilgilendirdi.
Alış; “11 Şubat 2011 tarihinden itibaren bölgede tüm çalışmalar ve sorumluluklar Park Teknik'ten EÜAŞ'a geçmiştir. Sözleşme gereği bu duruma karar verildi. Toprak artında kalan işçilerin aranması, bulunması, alanın güvenliği, teknik takibi, soruşturma bitene kadar EÜAŞ'nin elindedir. Soruşturma sonrasında oluşan tabloya göre işletmenin durumu netlik kazanacaktır. Sözleşme şartları saklı kaymak şartıyla bu işe el koyduk” dedi.
“Santralde Üretim Durmayacak”
Olaydan dolayı büyük üzüntü içinde olduklarını belirten Alış, hayatın devam ettiğini, toprak altındakileri kurtarmak için çalışmalar devam ederken Afşin-Elbistan B Termik Santrali’nde üretime ara verilemeyeceğini söyledi Alış; “Şu an Afşin-Elbistan B Termik Santrali 70 Megawatt güçle çalışıyor. Bu santralde üretimi durdurma gibi bir düşünce yok. Üretimin durdurulması daha büyük sorunları ortaya çıkarır. Hava soğuk. Bu şartlarda üretimin durması, bacalarda ve diğer bazı ünitelerde soğuma ve donma sonucu büyük problemler çıkarabilir. Bu nedenle üretim durmayacak. Şu an, hali hazırda santralde kızdırıcılar ve fueloil desteğiyle üretimi sürdürüyoruz. Bu santralimize, daha önce AEL'den kömür alınıyordu. Yine aynı sahadan kömür alınarak, üretim sürdürülecek” dedi.
“İşi Allah’a Bırakmadık”
6 Şubat'ta meydana gelen ilk göçükte 1 kişinin ölmesiyle ilgili yaptığı açıklama sırasında kullandığı ‘Allah'ın lütfu’ ifadesinin yanlış yorumlandığından yakınan EÜAŞ Genel Müdürü Alış; “Sanki, işleri Allah'a bırakmışız gibi bir durum yansıtıldı. Ben o zaman göçüğün çok büyük olduğunu ifade etmiş, bu göçüğe karşılık, can kaybının az olduğunu, göçüğe karşılık daha fazla can kaybı olmadan olayın atlatıldığını yansıtmak istedim. Yoksa, işi Allah'a bırakma gibi bir durum yok” diye konuştu.
“Toprak Altında 9 Kişi Var”
Açıklamalarının ardından basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Halil Alış, ‘bazı işçiler ve işçi yakınları göçük altında kalan işçi sayısının 9’dan fazla olduğunu iddia ediyorlar. Bu iddialar doğru mu, şu an göçük altında toplam kaç kişi var?’ şeklindeki soruya; “Park Teknik ve alt taşeronlarda kayıtlı 841 işçi çalışıyor. Bunların tamamının sayımı yapıldı. Bu sayım sonunda 10 kişinin kayıp olduğu belirlendi. 1’inin cesedine ulaşıldı. Halen kayıp 9 kişi aranıyor. Daha fazla sayıda kayıp olması sayımlarımıza göre söz konusu değil. Bunun yanı sıra kriz masasına da ‘yakınım kayboldu’ diyerek yapılmış bir başvuru yok” dedi.
Alış ayrıca, savcılığın bölgeye girilmemesine dair raporu ve yasağı olmasına rağmen, bölgede çalışma yapıldığı iddiasıyla ilgili olarak da; “Böyle bir yasak varsa ve buna rağmen bölgeye girilmişse, bunun sorumluları hakkında mutlaka ceza verilecektir. Böyle bir yasak var mı ben de bilmiyorum” dedi.
Aslan; “Pazartesi’ye Kadar Çalışma Durduruldu”
Maden-İş Genel Başkanı İsmail Aslan ise şunları söyledi; “Bizim için fabrikalar değil insanların canı önemli. Pazartesi gününe kadar Park tekniği kömür sahasında herhangi bir çalışma olmayacak. Sadece arama kurtarma çalışmaları olacak. Pazartesi gününden itibaren B Termik Santrali tamamen faal duruma geçirilecek. İşçi arkadaşlarımızdan anlayış bekliyoruz. Sendika olarak biz bu sıkıntıların, problemlerin giderilmesinden yanayız. İşçi arkadaşlarımızın bir an önce toprak altından çıkarılmasını bekliyoruz.”
Şans Eseri Bant Yollarının Söküm İhalesine Kimse Girmedi
Çöllolar Kömür Sahası’nda meydana gelen göçük nedeniyle daha önce olduğu gibi B Termik Santrali’nin kömürünü yine AEL verecek. Çölloların üretime geçmesiyle birlikte AEL ile B Termik Santrali arasında kömür taşıma bantı boşta kalmış, EÜAŞ da bant yollarının sökümü için ihaleye çıkmıştı. 23 Aralık 2010 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye kimse katılmadığı için de ihale iptal edildi. Şans eseri iptal olan ihale eğer yapılmış olsaydı belki de şimdi bant yollarının sökümü yapılıyor olacaktı ve B’nin elektrik üretimi için gerekli olan kömürün santrale taşınması için de farklı bir arayışa girilecekti.
Ruşen Demir Toprağa Verildi
Çöllolar Kömür Sahası’ndaki göçükte toprak altında kalarak hayatını kaybeden elektrikçi Ruşen Demir’in cenazesi ise dün toprağa verildi. Ruşen Demir için dün Afşin Ulu Camii’nde cenaze töreni düzenlendi. Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Metin Kilci, TBMM Başkan Vekili Nevzat Pakdil, AK Parti Kahramanmaraş Milletvekilleri Avni Doğan, Mehmet Sağlam, Cafer Tatlıbal, Afşin Kaymakamı Faik Arıcan, belediye başkanları ile çok sayıda vatandaşların katıldığı cenaze töreninde namazdan önce Müsteşar Kilci, Ruşen Demir’in yakınlarına başsağlığında bulundu.
İkindi Namazı’nın ardından kılınan Cenaze Namazı’ndan sonra 2 çocuk babası Ruşen Demir’in cenazesi Afşin Asri Mezarlığı’nda gözyaşları arasında toprağa verildi.
Baba Olacaktı
Göçük altında kalan 9 kişiden topografçı 32 yaşındaki Tuğran Gökhan'ın, kömür sahasında göçük olmadan önce hatıra amaçlı çekilmiş fotoğrafı, yürekleri burktu. 8 yıllık evli olan Tuğran Gökhan'ın, eşi 28 yaşındaki Lemanur Gökhan ile birlikte tüp bebek tedavisine karar verdiği öğrenildi. 3 yıldır sürdürülen tedavi sonunda hamile kalan eşi 15 Mart'ta doğum yapacak olan Tuğran Gökhan'ın bu nedenle, yaşadığı sevinci arkadaşlarıyla da paylaşıp, ‘Çok şükür baba olacağım. Çocuğumuz olacak’ dediği öğrenildi.
Acılı Baba; “Bunlarda Allah Korkusu Yok mu?”
Göçük altında kalan kişiler arasında oğlu olduğunu bildiren, ancak adını söylemeyen bir kişi, 6 Şubat'ta meydana gelen ilk göçüğün ardından, arazide çalışma için yeterince beklenmediğini öne sürdü. Arama çalışmalarını oğlunun kurtarılacağı ümidini de taşıyarak bekleyen gözü yaşlı baba, "Oğlum, çalışmaya gidiyordu. 'Gitme yavrum' dedim. Beni dinlemedi. 'Baba yarıkların üzerine kum ve kül çekiyoruz' dedi. Yarıklar olduğu gün yine çökme oldu. Bir gün durdular, 2'nci gün çocuğumu buraya çağırdılar. Sonra bu göçük meydana geldi. Bunlarda Allah korkusu yok mu? Dağın altında kaldı yavrum" dedi. Bu bölgeye girmek için bir ay zeminin oturmasının beklenmesi gerektiğini söyleyen acılı baba; “Yarıklar göründüğü halde yavrumu, o kadar insanı buraya soktular. ‘Tamir var’ diye çağırdılar, bölgeye soktular, öldürdüler. Bunun hesabını kim verecek?” diye tepki gösterdi.
İlk Göçükte 2 Kişinin Hayatını Kurtaran işçi Kurtarılmayı Bekliyor
Toprak altında olan 9 kişiden dozer operatörü 46 yaşındaki Adnan Demir’in 6 Şubat 2011 Pazar günü aynı bölgede gerçekleşen göçükten son anda kurtulduğu, kendisiyle birlikte çalışan 2 arkadaşını da kendi çabalarıyla toprak altından çıkardığı belirtildi.
Adnan Demir’in 3 aydır çalıştığı firmaya iş sahibi olması için gayret ettiği amcasının oğlu Ruşen Demir’e de referans olduğu söyleniyor. 5 çocuk babası olan Adnan Demir, göçük sırasında araçtan atladıktan sonra kaçamadığı belirtildi. Toprağa verilen Ruşen Demir’in 18 gün önce işe girdiği, 6 yaşında Osman ile 4 ay önce dünyaya gelen Aykut Taha isminde çocukları bulunduğu açıklandı.